Leestijd: 
3 minuten
In 't kort
Koopverslaving houdt in dat je een constante drang hebt om overmatig spullen te kopen, ongeacht of je deze wel echt nodig hebt of dat het financieel mogelijk is. Dit wordt vaak veroorzaakt door een gevoel van leegte. Het aanmaken van dopamine in de hersenen geeft de koopverslaafde een geluksgevoel, waardoor het gevoel van leegte tijdelijk opgevuld wordt. Vroege tekenen van koopverslaving zijn bijvoorbeeld het verbergen van aankopen voor anderen en het hebben van schuldgevoelens. Door tijdig te signaleren dat iemand een shopverslaving heeft, kan de negatieve impact op het leven van de persoon en zijn/haar omgeving tot een minimum beperkt worden.
Het hebben van een koopverslaving kent veel gevolgen voor zowel de persoon in kwestie als de omgeving. Door de kenmerken van een koopziekte vroegtijdig te herkennen, kan erger voorkomen worden. In deze blog lees je welke vroege symptomen passen bij een shopverslaving én waar deze verslaving nu eigenlijk vandaan komt.
Wat is de definitie van koopverslaving?
Koopverslaving, ook wel bekend als koopziekte of koopziek, shopverslaving, compulsief koopgedrag of oniomanie, is de constante drang om spullen te kopen. Het is een gedragsstoornis waarbij oncontroleerbaar gedrag vertoond wordt. De financiële gevolgen kunnen groot zijn, maar daar wordt door de koopverslaafde niet over nagedacht. Ook de noodzaak van de aankoop is voor degene die de koopverslaving heeft niet van belang. Een koopverslaving komt voor in verschillende vormen en heeft zowel praktische als financiële gevolgen.
Waardoor wordt een koopverslaving veroorzaakt?
Het verslavende gedrag dat bij een koopverslaving vertoond wordt, komt voort uit een overactief en overgestimuleerd dopaminesysteem. Dopamine staat bekend als het gelukshormoon dat gevoelens van genot en euforie veroorzaakt. Wanneer je gaat winkelen, ontsnap je even aan de realiteit en ervaar je een prettig gevoel. Doe je dit steeds opnieuw, dan wordt er steeds opnieuw dopamine aangemaakt in de hersenen. Dit werkt verslavend en kan uiteindelijk een koopverslaving in de hand werken.
Vroege tekenen van koopverslaving
Er zijn verschillende symptomen die erop kunnen wijzen dat iemand een koopziekte ontwikkeld heeft of nog aan het ontwikkelen is. Vroege signalen om op te letten, zijn bijvoorbeeld:
- Frequent impulsief kopen zonder dat daar een directe noodzaak voor is
- Gevoelens van schuld of spijt na het shoppen
- Het verbergen van aankopen voor familie of vrienden
- Financiële problemen door overmatig winkelen
Tijdige signalering kan voorkomen dat er ernstige financiële of persoonlijke problemen ontstaan.
De invloed van een koopverslaving
De gevolgen van een koopverslaving kunnen groot zijn. In de eerste plaats wat betreft financiële situatie. De financiële stabiliteit kan enorm in gevaar komen wanneer de shopverslaving serieuze vormen aanneemt. In het ergste geval kan het voorkomen dat maandelijkse lasten, zoals de hypotheek, niet meer gedragen kunnen worden.
Ook op sociaal vlak brengt een koopverslaving vaak veel problemen met zich mee. De verslaving neemt steeds meer tijd in beslag. Tijd die niet besteed wordt aan relaties, zoals vrienden, familie en een eventuele geliefde.
Door het overmatig kopen van spullen wordt geprobeerd een leegte op te vullen. Aanwezige emotionele pijn wordt getracht te maskeren. Dit lukt vaak slechts tijdelijk, waardoor de mentale gezondheid vaak nog verder achteruit gaat dan daarvoor al de situatie was.
Reflecteer op je eigen koopgedrag en voorkom erger
Wanneer je zelf symptomen van een koopverslaving vertoont en je bent er vroeg bij, dan kun je het nog stoppen. Wees daarom altijd reflectief op je eigen koopgedrag en dat van anderen om erger te voorkomen. Heb je mensen in je omgeving die koopziek zijn en van hun shopverslaving af willen, verwijs ze dan naar deze blog én de blog die komen gaat. Daarin bespreken we de mogelijke oplossingen en aanpak die je kunt aangrijpen om het probleem te verhelpen.
FAQ
Starten als marktkramer: meest gestelde vragen
Het cruciale verschil ligt in de mate van controle die je hebt over je koopgedrag en de gevolgen van je aankopen. Bij koopverslaving leiden aankopen vaak tot financiële problemen, schuldgevoelens, en een verstoring van dagelijkse activiteiten.
Koopverslaving kan leiden tot verminderde productiviteit op het werk, financiële stress die afleidt, en in sommige gevallen kan het zelfs resulteren in het gebruik van werktijd om aankopen te doen, wat professionele consequenties kan hebben.
Het erkennen van het probleem is de eerste stap. Vervolgens is het aan te raden om professionele hulp te zoeken, zoals een psycholoog of therapeut die gespecialiseerd is in verslavingszorg.
Stel een budget op en houd je eraan, vermijd triggers zoals online winkelsites, gebruik contant geld in plaats van creditcards, en wacht 24-48 uur voordat je een niet-noodzakelijke aankoop doet om impulsaankopen te vermijden.
Veelvoorkomende triggers zijn stress, negatieve emoties zoals verdriet of eenzaamheid, speciale aanbiedingen en reclames die een gevoel van urgentie creëren, en soms ook sociale druk of het nastreven van een ideaalbeeld via bezittingen.